منابع آب هاي سطحي نیشابور

منابع آب هاي سطحي نیشابور

تمامي جريانات سطحي شهرستان های زبرخان، نيشابور و فیروزه که مشتمل بر 11 رودخانه می باشند، در حوضه آبريز كوير مركزي ايران جريان داشته، عمدتاً بوسيله رودشور (كال شور) به عنوان زهكش حوضه و طويل ترين رودخانه با جهتي شرقي ـ غربي از حوضه نيشابور به سمت كوير مزينان در سبزوار خارج مي گردند. بررسی ها نشان می دهد این رودخانه ها عمدتاً فصلی می باشند و مهمترین خصوصیات هیدرولوژیکی آنها به شرح زیر است.

رودخانه کال شور

این رودخانه از ارتفاعات کوه قرمزی، کوه تخت شاه و دیزباد در شرق شهرستان سرچشمه می گیرد و در محل ایستگاه هیدرومتری حسین آباد جنگل، از منطقه خارج می شود. متوسط حجم جریان سالانه این رودخانه ( که بخشی از آب آن توسط دیگر رودخانه ها تامین می گردد) ۴۴ میلیون متر مکعب بوده و هدایت الکتریکی –EC- آب آن نیز به دلیل عبور آب از سازندهای مرکزی دشت و دریافت سیلاب همراه با املاح رودخانه ها، حدود ۱۲۰۰۰ میکروموس بر سانتی متر است.

رودخانه دیزباد

< از ارتفاعات شمال شرق دشت سرچشمه می گیرد و به کال شور می ریزد. متوسط حجم سالانه رودخانه در محل ایستگاه دیزباد  5.821 میلیون متر مکعب است. ارتفاع متوسط حوضه آبریز آن ۲۰۵۰ متر و وسعت حوضه آبریز   ۲۹ کیلومتر مربع می باشد. حداکثر و حداقل EC آب به ترتیب ۵۵۰ و ۳۳۰ میکروموس بر سانتی متر است.

 رودخانه درود

از ارتفاعات شمال شرقی بینالود سرچشمه گرفته و به سمت جنوب غرب جریان می یابد. وسعت حوضه آبریز آن تا محل شهر درود ۴۵ کیلومتر مربع و حداکثر و حداقل ارتفاع آن از سطح دریا به ترتیب ۳۰۹۰ و ۱۵۶۰ متر می باشد. حجم سالانه آن نیز حدود 9.5 میلیون متر مکعب است.

رودخانه خرو

<  از به هم پیوستن سه شاخه اصلی به وجود می آید که از ارتفاعات شمال شرقی بینالود سرچشمه گرفته و به کال شور می ریزد. وسعت کل حوضه آبریز آن تا محل ایستگاه، ۱۰۹ کیلومتر مربع و بلندترین نقطه آن ۳۲۰۰ متر و پایین ترین نقطه آن ۱۹۵۰ متر می باشد. شیب متوسط آن ۹.۲ درصد و میانگین سالانه آن در محل ایستگاه خرو حدود 19.559 میلیون متر مکعب می باشد. حداکثر و حداقل EC آب به ترتیب ۴۰۰۰ و ۶۶۰ میکروموس بر سانتی متر است.

رودخانه بوژان

این رودخانه از ارتفاعات شمالی دشت نیشابور، کوه های سیاه خانی و سیاه کوه گودرز، شیرباد و کوه بوژان سرچشمه می گیرد. وسعت حوضه آبریز این رودخانه تا روستای بوژان حدود ۳۶ کیلومتر مربع، ارتفاع حداکثر ۳420 متر و ارتفاع حداقل حوضه ۱۷۰۰ متر از سطح دریا است. شیب عمومی حوزه ۲۶ درصد و حجم آورد سالانه آن حدود ۱۰ میلیون متر مکعب است.

رودخانه فاروب رومان

<  از به هم پیوستن چندین شاخه فرعی وجود می‌آید که از ارتفاعات شمالی بینالود سرچشمه می گیرد و به سمت جنوب جریان می‌یابد. سیلاب های آن به کال شور نیشابور می رسد و وسعت کل حوضه آبریز تا محل ایستگاه هیدرومتری فاروب رومان، حدود ۱۵۸ کیلومتر مربع، حداکثر ارتفاع حوضه آبریز ۳۲۴۰ متر و حداقل آن در محل ایستگاه مزبور ۱۳۴۰ متر از سطح دریا است. متوسط ارتفاع ۲۳۰۰ متر و شیب متوسط حوضه ۵.۳ درصد می باشد. متوسط حجم آورده سالانه آن ۲۱ میلیون مترمکعب گزارش شده و حداکثر و حداقل EC آن به ترتیب ۹۵۳ و ۳۱۵ سانتی متر است.

رودخانه طاغون

از ارتفاعات شمال غربی بینالود سرچشمه می گیرد و پس از پیوستن به رودخانه بار به دشت نیشابور می ریزد. ارتفاع متوسط حوضه 1276 متر و شیب متوسط حوضه  ۷.5 درصد و متوسط حجم جریان سالانه آن در محل ایستگاه هیدرومتری طاغون در طی دوره آماری ۱۳ ساله ۱۷.۹95 میلیون متر مکعب می باشد. آب این رودخانه برای شرب و کشاورزی و حداکثر و حداقل EC آن به ترتیب ۸۲۹ و ۲۳۰ میکروموس بر سانتی متر می باشد.

رودخانه بار

از ارتفاعات شمال غربی بینالود سرچشمه گرفته و پس از پیوستن به رودخانه طاغون از شمال غرب وارد دشت نیشابور می‌شود و به کال شور می ریزد. وسعت حوضه آبریز آن تا محل ایستگاه هیدرومتری اریه ۱۱۹ کیلومتر مربع و حداکثر و حداقل ارتفاع حوضه آبریز آن ۲۹۰۰ و ۱۵۳۰ متر و شیب متوسط رودخانه ۴ درصد و متوسط حجم سالانه در محل ایستگاه هیدرومتری اریه در دوره ۲۳ ساله ۲۸.۳62 میلیون مترمکعب گزارش شده است. حداکثر و حداقل EC آب به ترتیب ۸۱۰ و ۲۵۸ میکروموس بر سانتی متر می باشد.

رودخانه بقیع

از ارتفاعات شمال غربی بینالود سرچشمه می گیرد و نخست وارد جلگه ماروسک سپس وارد دشت نیشابور می‌شود. وسعت حوضه آبریز آن تا یک کیلومتری روستای تنگه بالا ۹۲ کیلومتر مربع، حداکثر و حداقل ارتفاع حوضه آبریز ۲۸۵۹ متر و ۱۶۴۰ متر با شیب متوسط آبراهه ۵.۸ درصد بوده و متوسط حجم سالانه آن حدود ۱۶ میلیون متر مکعب می باشد.

رودخانه اندراب

از ارتفاعات بقیع و هفت برادر در شمال غرب نیشابور سرچشمه می گیرد در جهت جنوب شرق جریان می‌یابد و پس از منطقه ماروسک به کال شور می ریزد. وسعت حوضه آبریز آن تا محل ایستگاه زرنده حدود ۵۱۴ کیلومتر مربع و حداکثر و حداقل ارتفاع حوضه ۲۹۲۰ و ۱۳۵۰ متر و متوسط شیب رودخانه ۳.۴ درصد و نیز متوسط حجم سالانه آن حدود 26میلیون متر مکعب می باشد. همچنین حداکثر و حداقل هدایت الکتریکی آن ۷۴۷۰ و ۶۶۰ میکروموس بر سانتی متر است.

رودخانه حاجی بیگی

این رودخانه از ارتفاعات کوه سرخ و کدکن در جنوب نیشابور سرچشمه می گیرد و سیلاب آن به کال شور می ریزد. مساحت حوضه آبریز رودخانه تا محل تقاطع دو شاخه فرعی حدود ۵۶ کیلومتر مربع و طول آبراهه اصلی ۱۱ کیلومتر می باشد. حداکثر و حداقل ارتفاع حوزه ۲۸۳۳ و ۱۷۷۰ متر، ارتفاع متوسط ۲۱۶۰ متر و شیب متوسط آن ۷ درصد می باشد. حجم سالانه آن نیز حدود ۵ میلیون متر مکعب است.

فهرست