دکترمهدی بقراط

پیشتازان توسعه نیشابور

  • دکتر مهدی بقراط

دکتر مهدی بقراط الحکما، اولین پزشـــک طب جدید نیشابور بود که خدمات شایانی در امر بهداشت و تعلیم و تربیت به شهر نیشابور نمودبه دلیل شاگرد ممتاز بودن، وی را که از خانواده «ملک افضلی» اردکان یزد بود »بقراط الحکما» نامیدند و او این لقب را نام خانوادگی خود ساخت و با همین نام برای ریاست اداره « صحیه » به نیشابور آمد و تا پایان عمر ۹۳ ساله خود در سال ۱۳۴۴ در این شهر ماند. او شعر نیز می گفت و در نشریه محلی «دبستان» مطالب پزشکی می نوشت. نیشابوری ها دکتر مهدی بقراط را پدر فرهنگ و بهداشت این شهر می دانند. نخستین دبستان دخترانه را در نیشابور گشود و اینک نیم قرن پس از فوت این مرد نیکوکار و نیک سرشت می گذرد .   

به نقل از نوه ی ایشان سرکار خانم دکتر  فهیمه بقراط، ایشان در سال ۱۲۹۶ هجری قمری ( ۱۲۵۷ شمسی ) در اردکان یزد و در خانواده ای روحانی متولد شد  در شش سالگی،پس از آموختن دروس مقدماتی، راهی اصفهان شد و مدت دو سال که در اصفهان بود، فقه و اصول و طب قدیم یونان را به زبان عربی پیش اساتید وقت فرا گرفت و به درجه ی استادی رسید و از جمله استادانش باید از حضرت آیت ا.. بروجردی نام برد. وی بعد از دو سال راهی تهران شد. در تهران از طریق طب قدیم امرار معاش می کردند و طب جدید را به زبان فرانسه می آموخت و بعد هم موفق به کسب درجه دکترا شدند. بعد از اتمام تحصیلات چون از اوضاع آن روز تهران ( زمان قاجاریه ) ناهنجار و آزرده بود در ۱۳۲۶ ه.ق ( ۱۲۸۷شمسی ) و در سن ۳۰سالگی راهی دیار خراسان شد و چون در شهرستان نیشابور پزشکی وجود نداشت و رجال نیشابور از والی خراسان درخواست طبیب کرده بودند حکم ریاست اداره ی صحیه (بهداری) نیشابور به مرحوم بقراط داده شد. پدربزرگ پس از اسکان درنیشابور در همین حدود سن سی سالگی با دختری نیشابوری ازدواج می کند که ثمره ی این ازدواج ۷پسر و ۲دختر بود.

دکتر بقراط اولین پزشک تحصیلکرده ی نیشابور بود که مدتی ریاست اداره صحیه ( بهداری ) نیشابور را در دست داشت و از سال ۱۳۱۵ مدیر عامل ( بیمارستان شیر و خورشید  آن زمان)  بود. تاسیس یتیم خانه و نگه داری فقرا در دو مرکز در سطح شهر و ارایه خدمات به آنها و از آنجایی که برای تحصیلات دختران اهمیت ویژه ای قائل بود در سال ۱۳۱۱هجری شمسی و در حالیکه در نیشابور مدرسه ای برای تحصیل دختران وجود نداشت دبستان دخترانه ی شاه دخت را تاسیس کرد.

از فرزندان دکتر تنها یک پسر به نام آقای عمادالدین بقراط در قید حیات هستند که ایشان نیز طبیبی شایسته و صادق و سراینده ی اشعار بسیار زیبا نیز می باشند که الان حدود ۹۰سال دارند و من به او بازمانده می گویم. اکثر نوه های پدر بزرگ در خارج از کشور هستند و همه تحصیلکرده و بعضا پزشک هستند.

یک بار عده ای از مردم شهر در آن زمان به منزل ایشان می روند برای اینکه از دکتر خواهش کنند در مجلس شورای ملی کاندید شوند که دکتر ضمن تشکر از آنها برای پیشنهادشان، این پاسخ را می دهد: “آن مجلسی را که شما می شناسید و می خواهید من را به آن بفرستید آن مجلس برای من کوچک است و آن مجلسی را که من می شناسم ،برای آن مجلس من کوچک هستم” .

محل مطب دکتر بقراط در ارگ شمالی روبروی نرجسیه که الان دبستان دکتر نورالدین بقراط ( عموی من ) هست و منزلشان هم در همان کوچه قرار داشت.

خانواده ی دکتر بقراط همه به تبعیت از پدر دستی در مدرسه سازی داشته اند. به عنوان نمونه پدر من، نظام الدین بقراط هم از آنجاییکه به امر پرورش فرزندان این شهر اهتمام و علاقه داشتند و مانند پدر برای تحصیل دختران اهمیت بیشتری قائل بودند و معتقد بودند دختران حتی اگر می خواهند یک خیاط و یا حتی یک ارایشگر باشند باید تحصیلکرده باشند به همین خاطر زمینی ۳۰۰۰متری برای برای احداث مدارس ( دخترانه ) اهدا می کنند و همچنین از آنجایی که جایزه را غذای روح دانش آموزان می دانستند جایزه ی بقراط را ابداع کردند که هرساله در ۱۳ آبان به دانش آموزان ممتاز اهدا می کردند و وصیت کردند که بعد از مرگشان هم این کار مغفول نماند.

دکتر مهدی بقراط در ۲۸ مرداد ۱۳۴۴ دعوت حق را لبیک گفتند و در باغ آرامگاه شیخ عطار دفن شدند.

روحش شاد و یادش گرامی باد.

:منبع

boghrat50.blogfa.com

پژوهشگر و همشهری گرامی درصورتی که اسناد و مطالب تکمیلی از مشاهیر و پیشتازان توسعه پورتال در اختیار دارید، خواهشمند است از صفحه

ارسال اسناد و تصاویر، آنها را برای ما ارسال فرمایید.

فهرست