آرامگاه بانو شطيطه

بانو شطيطه، يكي از زنان فاضل نيشابوري و مورد عنايت خاص امام موسي كاظم ( ع ) در قرن دوم هجري بوده كه اكنون بناي آرامگاهش در ميداني به نام همين بانو، در انتهاي غربي خيابان امام خميني در غرب شهر نيشابور واقع شده است.

از تاريخ اولين بنا يا آرامگاه ساخته شده بر مزار بانو اطلاع دقيقي در دست نيست، ولي احتمال مي رود پس از تجديد حيات شهر پس از زلزله ويرانگر سال 808 قمری، بناي يادبود ديگري بر مزار بانو احداث گرديده و آن بنا نيز در طي سال هاي بعد بارها تعمير و بازسازي شده است. آخرين بنا، بنايي چهارگوش، مسقف و كوچك از خشت و گل بوده كه در گوشه يك قبرستان قديمي واقع و قدمتي حدود 300 تا 400 سال داشته است. در قسمت مركزي آن بنا، يك سنگ لوح كوچك ـ كه احتمالاً نام بانو برآن حك بوده ـ و بر بالاي آن يك ديوار احتمالي عمودي سفيد رنگ به شكل طاق نما وجود داشته است. آن بناي چهارگوش تا سال1359 شمسی باقي بود تا اين كه بنايي ديگر بر مزار بانو شطيطه، در همان سال و به همت مرحوم حاج عباس ترقي و جمعي از خيرين منطقه و شهرستان ساخته شد. قبرستان قديمي اطراف بقعه نيز در سال1372 با اجراي طرح ساماندهي شهري در محله رسولي ـ سرآب كوشك ـ به يك فضاي سبز عمومي يا ميدان شهري تبديل شد كه با توجه به قرار گرفتن آرامگاه بانو در مركز آن، به ميدان بانو ( بي بي ) شطيطه معروف گرديد.

 بناي آرامگاه بانو شطيطه طی سال های 96- 1386 نیز بازسازي و گنبد آن مزین به کاشیکاری های نفیس شده است اما بناي پيش از بازسازي داراي پلان 6 ضلعي با 12 غرفه كوچك در طرفين بود و نماي جديد بنا به كلي با آن متفاوت خواهد بود.

لازم به ذكر است كه در فاصله حدود 70 متري شمال آرامگاه بانو شطيطه، آرامگاه يكي ديگر از زنان فاضل و رستگار نيشابور به نام بانو پسنديده واقع شده است. در سفر تـاريخي حضرت امام رضا (ع) بـه جانب مرو، زماني كه حضرت به نيشابور وارد شدند سعادت ميزباني توقف كوتاه آن امام همام، نصيب بانويي شد كه از آن پس به جهت آن انتخاب، به بانو پسنديده يا پسنده معروف گرديد. آرامگاه اين بانو، در بنايي چهارگوش، مسقف وكوچك واقع و بارگاه، گنبد و يا تزئينات خاصي در آن وجود ندارد.