خدابخش صفادل

مشاهیر علمی و فرهنگی نیشابور

استاد خدابخش صفادل

خدابخش صفادل، فرزندعلی، در یکم آبان سال 1332 در یکی از روستاهای نیشابور به نام حصارگل ( حصارخونی ) درخانواده ای کشاورز زاده شد. در سال 1338 در شش سالگی در روستای قطن آباد به مکتب رفت و چهار سال نزد آخوند روستا به آموختن قرآن و کتاب هایی مانند حلیة المتقین، خزائن الاشعار، انیس العهد و مونس اللحد، طریق البکا، طوفان البکا، نصاب الصبیان، گلستان و بوستان و ده ها کتاب دیگر پرداخت.
در سال 1342 از ده سالگی وارد دبستان شد و دوباره به صورت رسمی به آموختن همت گماشت. آموزگاران آغازين او سپاهیان دانش بودند اما پس از گذراندن شش ساله ابتدایی، هفت سال دانش اندوزي را رها کرد و به کشاورزی و کارگری پرداخت.
در سال 1351، در نوزده سالگی، با مریم حصاری، دختر یکی از بستگانش، ازدواج کرد و حاصل این ازدواج، چهار فرزند است به نام های مهدی، سارا، سامان، سیمین.
در سال 1354 به خدمت آموزش و پرورش درآمد. از سال 1355 دوباره به دانش اندوزي روی آورد و در سال 1366 به دانشگاه آزاد رفت. پس از چهار سال، موفق به دريافت کارشناسی زبان و ادبیات فارسی گردید.
از سال 1363 تا سال 1370 به عنوان دفتردار در روستاهای معدن فیروزه، حصار کوشک و دبستان هاي امیر معزی و فرخی یزدی، كار کرد. از سال 1370 تا سال 1384 به عنوان دبیر ادبیات در دبیرستان های نیشابور به آموزش ادبیات پرداخت و سرانجام در سال 1384 بازنشسته شد.

از سال 1367 با راهنمایی یکی از دوستانش با انجمن های ادبی شهرستان آشنا شد و این آشنایی آینده شعری او را رقم زد. با خواندن آثار پیشینیان به ویژه آثار مولوی، حافظ، فردوسی، سعدی، نظامی و معاصران: همچون سهراب سپهری، فروغ، نیما، اخوان، شاملو، به ویژه آثار غزل سرایاني مانند حسین منزوی، محمد علی بهمنی، قیصر امین پور، سهیل محمودی و … ذهن و زبان او آمادگی بهتری برای سرایش پیدا کرد. به گفته ي خود او، ده سال نخستين چكامه سرایی اش موفق نبوده است، زيرا زبان و نگاهش به شعر، بسيار کهنه و کلیشه ای بوده است. از سال 1378 زبان و نگاه او دگرگون شد و به غزل نئوکلاسیک یا غزل نو، روی آورد .

سروده ها و نوشته ها:
1-شاعر نبودم چشم هایت شاعرم کرد “مجموعه شعر1382” ،         2-فصل های خالی از کبوتر “گزیده شعر امروز نیشابور 1383” ،
3-آبی های لال “مجموعه شعر 1386″ ،                                       4-ملکوت هفتم، برگردان سخنانی ازامام موسی کاظم ع به رباعی، چاپ در چندین نوبت 1386”
5-باران را از سر سطر بنویس”مجموعه شعر” 1391، نشر فصل پنجم، تهران.

جشنواره ها و همايش ها:
آثار خدا بخش صفادل در بیش از دویست جشنواره و همايش و شب شعر، راه يافته است و در بسياري از این جشنواره ها از برگزیده ها بوده است.

مسئولیت ها:
1-دبیر ادبیات و كار در آموزش و پرورش به مدت 30 سال.                                   2- عضو انجمن های ادبی شهرستان.
3- دبیر و سرپرست انجمن ادبی رابعه.                                                          4- دبیر شورای شعر شهرستان نیشابور.
5- داوری کشوری جشنواره شعر از جمله جشنواره ی شعر توس تا نیشابور.         6-داوری استانی جشنواره شعر رضوی در دو دوره.
7-داوری شهرستان، جشنواره های شعر رضوی، فجر در چندین دوره.                   8- دبیر اجرایی و برگزار کننده چندین جشنواره و شب شعر در نیشابور.

*از ماندگار ترین آثار او سرود بومی ویژه نیشابور است که در آغاز هر همایشی در نیشابور پس از سرود ملي پخش می شود. این سرود با آهنگ سازی استاد بیان آماده و ساخته شده است. آثار او در ده ها کتاب و هفته نامه و مجله و روزنامه چاپ شده است. بیش از پانصد نام ایرانی و پارسی را به نظم درآورده است.

سهمگین ترین رخداد زندگی او : در 29 بهمن 1382، حادثه انفجار قطار در نیشابور رخ می دهد. فرزند او آتش نشان شهید مهدی صفادل در هنگام نبرد با آتش، ناجوانمردانه و مظلومانه به شهادت رسید.               درست فاصله ای چند تا محرم بود                   قطار آمد و بارش بساط ماتم بود

خوانش غزلی با موضوع دفاع مقدس و پایداری از « خدابخش صفادل » از سروده های ارزشمند استاد می باشد که در این پورتال نیز نقد شده است.

برخی از رتبه های کشوری شعر استاد خدابخش صفادل در سالهای اخیر:

  • – برگزیده کنگره شعر آیینی خانگی، سال 1401، اراک.                                              – برگزیده جشنواره ی شعر سوختگان وصل، سال 1401 تهران.
  • رتبه برتر پنجمین جایزه ادبی ریحانه، سال 1400 استان فارس- مهر.                             – رتبه سوم جشنواره ملی شعر رضوی، سال 1400 کرمان.
  • رتبه نخست جشنواره فرهنگی هنری ” وقف چشمه همیشه جاری، 1400 تهران.           – برگزیده جشواره ی قصیده و سمری بر صراط، سال 1400 مشهد.
  • رتبه نخست جشنواره شعر رحمت للعالمین، در بخش شعر فارسی، 1400 کردستان.      – رتبه نخست جشنواره شعر و ترانه «همه برای ایران» سال 1400 تهران.
  • رتبه دوم جشنواره جایزه ادبی کیش سال 1399 کیش.                                              – برگزیده شب شعر استانی خورشید برنیزه سال1399 مشهد.
  • رتبه برتر جشنواره ره آورد سرزمین نور سال 1399 تهران.                                           – رتبه نخست جشنواره شعر اعتکاف سال 1399 قم.
  • رتبه سوم جشنواره شعر ایران من، 1399 استان البرز.                                              – رتبه دوم جشنواره ملی شعر و داستان «ذکر» 1399 خوزستان.
  • رتبه نخست سوگواره شعر عاشورایی ماه منیر، سال 1398 اردبیل.                             – رتبه دوم کنگره«بازخوانی ابعاد شخصیتی امام علی ع»1398،اصفهان.
  • رتبه ی دوم جشنواره ره آورد سرزمین نور، سال 1397 خرمشهر.                                 – رتبه نخست جشنواره سراسری نماز، سال 1398 گرگان.
  • رتبه دوم جشنواره سراسری نماز، سال 1397 مشهد.                                              – رتبه نخست جشنواره استانی شعر »مهر آب» سال 1397تربت جام.

 

« یک آسمان پرنده »

… رفتند سر به شانه ي دريا گذاشتند                          رفتند صبح زود، مرا جا گذاشتند

روشن بماند آتش اين كاروان مگر،                             همچون شهاب، در دل شب پا گذاشتند

من را در اين هميشه ي اندوه، سال ها                       با اين قطار سوخته، تنها گذاشتند

آبي تر از هميشه، در اين گوشه از زمين                      از خود، بهار را به تماشا گذاشتند

بودند هم قبیله ی مجنون مگر، چنین                         آسوده، پا به دامن صحرا گذاشتند!؟

قومي به قصد غارت اين خاك، ناگهان                        يك شب قدم به دهكده ي ما گذاشتند،

آتش به جان باغ زدند اين چنين و ، بعد                      اين كاج هاي سوخته را، جا گذاشتند!

بردند شور جاري ارديبهشت را                                  تنها فصولي از خفقان  را  گذاشتند!

يك آسمان پرنده از اين شهر كوچ كرد                       داغي به جان باغچه ي ما گذاشتند

مردان روشني كه در اين كوچه زيستند                        رفتند و سر به شانه ي دريا گذاشتند!

خدابخش صفادل نیشابور

 

« تاوان عشق »

می رسیدی، لحظه هایی ناب جریان می گرفت               می رسیدی، کوچه کوچه  رنگ باران می گرفت

پشت گرم  از سایبان  گیسوانت  می شدم                    در دلم احساس باران خورده ای جان می گرفت

می شنیدم آسمان را  گاه از لب های تو                        هر چه صبحی بود، نیشابور عنوان می گرفت

واژه هایم، رنگ و بویی از نجابت داشتند                       واژه هایم، با نگاهی، طعم عرفان می گرفت

در تمام فصل ها، آیینه در من می شکفت                     روزگارم بیشتر از پیش سامان می گرفت

این هوا خواه تو، از خود اختیاری هم نداشت                 سال ها، از شادیاخ عشق، فرمان می گرفت

در تمام شعرهایش ردّ پایی ازتو  بود                             او سراغت را مدام از آب و باران می گرفت

تا مباد از چشم هایت لحظه ای غافل شود                     محکم، از احساس خود هر روز پیمان می گرفت

او دل خود را، به این دریا، به تو،  خوش کرده بود             بی خبر از این که  روزی سخت  توفان می گرفت

 

« شهر  نیشابور »

ای    پایتخت    اول    ایرانی   من

  ای   آسمانت   فرصت   بارانی   من

     ای  پیشتاز  علم  و  دانشگاه فرهنگ

       در دفتر ایران من شعری خوش آهنگ

         فیروزه ات    نقش     نگین     مهربانی

           اندیشه های      مردمانت      آسمانی

           روییده در هر گوشه ات گل های احساس

            خرداد   بینالود     تو     سرشار     ریواس

           شرمنده   از  کردار  خود   تاتار  و  چنگیز

         پاینده   باشی  ای  ابر  شهر    هنر خیز

       در  کوچه  باغت  مانده  رد پایی از ماه

     گل  کرده در چشمان تو   نام  قدمگاه

   از   آسمانت    آمد   و   آرام  رد  شد

خورشید در چشم قلمدانها رصد شد

  خوابیده   در  دامان  تو   مردانی    آرام

   چون فیصل و عطار و کمال الملک و خیام

      بارانی    از     امید    صبح    روشن     تو

        سرشار     گل    اردیبهشت    دامن    تو

          ای  باغ هایت  تا   همیشه   غرق   انگور

            ای  شهر  ایثار   و   شهادت  ای   نشابور

               ای   باغ هایت  تا  همیشه   غرق  انگور

                  ای  شهر   سرشار  از کبوتر  ای نشابور

                                  استاد خدابخش صفادل (نیشابوری )

فهرست