تقسیمات کشوری نیشابور از سال 1300 تا 1375
در سال 1316 بر اساس قانون تقسیمات کشوری مصوب مجلس شورای ملی، کشور به 10 استان و 49 شهرستان تقسیم گردید که هر شهرستان شامل چند بخش و هر بخش شامل چند دهستان می گردید. خراسان نیز به 7 شهرستان تقسیم شد و در سال 1329 شهرستانهای نیشابور، درگز، فردوس و کاشمر نیز تشکیل شدند و شهرستانهای استان به 11 شهرستان ارتقاء یافت.
در سال 1335 به عنوان اولین سرشماری رسمی کشور، شهرستان نیشابور با وسعتی حدود 9436 کیلومتر مربع، مشتمل بر 4 بخش قدمگاه (زبرخان)، حومه، فدیشه (تحت جلگه) و سرولایت، 13 دهستان به نام های اردوغش، اسحاق آباد، زبرخان (در بخش زبرخان )، دربقاضی، مازول، ریوند (در بخش حومه)، تحت جلگه، عشق آباد، طاغنکوه (در بخش فدیشه)، اربقائی، بارمعدن، سرولایت و ماروسک ( در بخش سرولایت) و یک شهر ( نیشابور ) و 698 روستای دارای سکنه و حدود 632 روستای خالی از سکنه بوده است.
در دوره 1335 اجرای اصلاحات ارضی در سطح ملی و مهاجرت تعدادی از روستائیان به شهرها از یک سو و افزایش توجه و سرمایه گذاری در شهرها از سوی دیگر سبب خالی از سکنه شدن برخی روستاها در این شهرستان شده است.